OBSZARY NATURA 2000

W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Milicz zlokalizowane są 4 obszary Natura 2000: 3 obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (OZW) - Ostoja nad Baryczą PLH020041, Chłodnia w Cieszkowie PLH020001, Skoroszowskie Łąki PLH020093 oraz 1 obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO) - Dolina Baryczy PLB020001.

OBSZARY MAJĄCE ZNACZENIE DLA WSPÓLNOTY

• OZW OSTOJA NAD BARYCZĄ PLH020041

Obszar obejmuje rozległe bagniste obniżenie doliny Baryczy. Jest to typowa rzeka nizinna z wieloma dopływami, fragmentami terenów zalewanych i dobrze zachowanymi starorzeczami. Dolina jest wyścielona utworami glacjalnymi, fluwioglacjalnymi i współczesnymi aluwiami rzecznym. W południowo-zachodniej części obszaru znajdują się zalesione morenowe Wzgórza Twardogórskie z najwyższym wzniesieniem - Wzgórzem Joanny (219 m n.p.m.), dominującym nad szeroką i płaską doliną Baryczy. Obszar obejmuje kompleks łąk zalewowych, stawów rybnych (z najbardziej znanymi Stawami Milickimi), pól uprawnych i rozległych terenów leśnych (z wyłączeniem miasta Milicz). O specyfice terenu decyduje bogata sieć hydrograficzna z licznymi kanałami, naturalnymi i sztucznymi ciekami wodnymi, stawami i mokradłami. Lasy tworzą dwa większe kompleksy – Lasy Milickie na zachodzie i Lasy Ostrzeszowskie na wschodzie. W pobliżu cieków wodnych zachowały się cenne fragmenty łęgów i olsów, a na wyżej położonych terenach - cenne buczyny i grądy. Uboższe siedliska porastają bory sosnowe i bory mieszane.

Obszar ważny dla zachowania bioróżnorodności (14 typów siedlisk z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 15 gatunków z Załącznika II). Dobrze wykształcone i zachowane zbiorowiska leśne: największy kompleks łęgów jesionowo-olsowych w południowo-zachodniej Polsce, łęgi dębowo-wiązowe-jesionowe oraz starodrzewia grądowe i buczynowe. Okresowo odkrywane dno stawów stanowi bardzo cenne siedlisko dla roślinności Isoeto-Nanojuncetea wraz z zagrożonymi w Polsce gatunkami roślin. Również ważne są zbiorowiska podmokłych łąk, muraw napiaskowych, torfowisk przejściowych i nitrofilnych ziołorośli okrajkowych.

(źródło: SFD dla OZW Ostoja nad Baryczą PLH020041; aktualizacja czerwiec 2015).

• OZW CHŁODNIA W CIESZKOWIE PLH020001

Obszar Natura 2000 OZW Chłodnia w Cieszkowie PLH020001 położony jest na Wysoczyźnie Kaliskiej na terenie gminy Cieszków. Rozciąga się na obszarze leśnym Nadleśnictwa Milicz, na północny – wschód od miejscowości Cieszków. Swym zasięgiem obejmuje las z jednym z największych zimowisk nietoperzy na terenie Dolnego Śląska. Najważniejszym obiektem leżącym w granicach tego obszaru, z punktu widzenia przedmiotów ochrony obszaru (gatunków nietoperzy), jest dawna, przypałacowa chłodnia. Obiekt pochodzący z XIX w., zajmuje powierzchnię 0,08 ha. Chłodnia położona jest około 250 m od skraju lasu i około 310 m od najbliższej zabudowy Cieszkowa. O wyjątkowym charakterze chłodni w Cieszkowie decyduje nie tylko liczba hibernujących nietoperzy, ale również różnorodność spotykanych tu gatunków. Chłodnia stanowi schronienie dla nocków dużych Myotis myotis, nocków Natterera Myotis nattereri, nocków rudych Myotis daubentonii, mroczków późnych Eptesicus serotinus oraz gacków brunatnych Plecotus auritus, gacków szarych Plecotus austriacus i mopków Barbastella barbastellus. Nietoperze spędzają w chłodni zimę, ale również wykorzystują ją jako schronienie dziennego odpoczynku oraz jako kwaterę przejściową podczas wiosennych i jesiennych migracji. Mimo niewielkiej powierzchni ostoja Chłodnia w Cieszkowie odgrywa kluczową rolę w ochronie nietoperzy w tej części Polski. W mroźne zimy spotyka się tu nawet 240 osobników tych ssaków. Obrączkowanie nietoperzy przy chłodni w Cieszkowie wykazało, że w ciągu siedmiu lat badań (lata 1999-2005) schronienie to odwiedziło niemal 1300 osobników, w tym zdecydowana większość (ok. 80%) to mopki Barbastella barbastellus.

Przedmiotem ochrony obszaru Natura 2000 OZW Chłodnia w Cieszkowie PLH020001 jest nocek duży Myotis myotis i mopek Barbastella barbastellus.

(źródło: dokumentacja do planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie PLH020001 w województwie dolnośląskim, 2012).

• OZW SKOROSZOWSKIE ŁĄKI PLH020093

Obszar stanowi kompleks łąk kośnych trzęślicowych i świeżych oraz szuwarów w południowo-zachodniej części nadleśnictwa, pomiędzy rzeką Lipniak a południową granicą Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy". Obejmuje on też pola uprawne i stawy zamknięte linią łączącą miejscowości: Ujeździec Mały, Ujeździec Wielki, Biedaszków Mały, Biedaszków Wielki, Masłowiec, Czeszów, Skoroszów. Przedmiotami ochrony w obszarze są siedliska przyrodnicze: ekstensywnie użytkowane niżowe łąki świeże ze związku Arrhenatherion oraz zmiennowilgotne łąki trzęślicowe ze związku Molinion. W zespołach ekstensywnych łąk wilgotnych (świeżych, kaczeńcowych i trzęślicowych) występuje licznie krwiściąg lekarski Sanguisorba officinalis - roślina żywicielska gąsienic niektórych gatunków modraszków Phengaris spp. oraz czarcikęs łąkowy Succisa pratensis - gatunek żywicielski dla przeplatki aurinii Euphydryas aurinia. Wartość ostoi podwyższa obecność chronionych gatunków storczykowatych.

Obszar może mieć istotne znaczenie dla przetrwania czerwończyka nieparka Lycaena dispar na Dolnym Śląsku, a także ochrony jednego z ostatnich w zlewni Baryczy stanowisk modraszka telejusa Phengaris teleius, modraszka nausitousa Phengaris nausithous oraz stanowiska przeplatki aurinii Euphydryas aurinia (źródło: SFD dla OZW Skoroszowskie Łąki PLH020093 z kwietnia 2014).

OBSZARY SPECJALNEJ OCHRONY

• OSO DOLINA BARYCZY PLB020001

Obszar stanowi ostoję ptasią o randze europejskiej E54, wpisaną na listę obszarów Konwencji Ramsar. Występuje tu co najmniej 20 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, 8 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK).