Asset Publisher
OBSZARY NATURA 2000
Celem działania europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000 jest powstrzymanie wymierania zagrożonych roślin i zwierząt oraz ochrona różnorodności biologicznej na terenie Europy. Do wdrożenia sieci zobowiązane są wszystkie kraje Wspólnoty.
OBSZARY NATURA 2000
W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Milicz zlokalizowane są 4 obszary Natura 2000: 3 obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (OZW) - Ostoja nad Baryczą PLH020041, Chłodnia w Cieszkowie PLH020001, Skoroszowskie Łąki PLH020093 oraz 1 obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO) - Dolina Baryczy PLB020001.
OBSZARY MAJĄCE ZNACZENIE DLA WSPÓLNOTY
- OZW OSTOJA NAD BARYCZĄ PLH020041
Obszar obejmuje rozległe bagniste obniżenie doliny Baryczy. Jest to typowa rzeka nizinna z wieloma dopływami, fragmentami terenów zalewanych i dobrze zachowanymi starorzeczami. Dolina jest wyścielona utworami glacjalnymi, fluwioglacjalnymi i współczesnymi aluwiami rzecznym. W południowo-zachodniej części obszaru znajdują się zalesione morenowe Wzgórza Twardogórskie z najwyższym wzniesieniem - Wzgórzem Joanny (219 m n.p.m.), dominującym nad szeroką i płaską doliną Baryczy. Obszar obejmuje kompleks łąk zalewowych, stawów rybnych (z najbardziej znanymi Stawami Milickimi), pól uprawnych i rozległych terenów leśnych (z wyłączeniem miasta Milicz). O specyfice terenu decyduje bogata sieć hydrograficzna z licznymi kanałami, naturalnymi i sztucznymi ciekami wodnymi, stawami i mokradłami. Lasy tworzą dwa większe kompleksy – Lasy Milickie na zachodzie i Lasy Ostrzeszowskie na wschodzie. W pobliżu cieków wodnych zachowały się cenne fragmenty łęgów i olsów, a na wyżej położonych terenach - cenne buczyny i grądy. Uboższe siedliska porastają bory sosnowe i bory mieszane.
Obszar ważny dla zachowania bioróżnorodności (14 typów siedlisk z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 15 gatunków z Załącznika II). Dobrze wykształcone i zachowane zbiorowiska leśne: największy kompleks łęgów jesionowo-olsowych w południowo-zachodniej Polsce, łęgi dębowo-wiązowe-jesionowe oraz starodrzewia grądowe i buczynowe. Okresowo odkrywane dno stawów stanowi bardzo cenne siedlisko dla roślinności Isoeto-Nanojuncetea wraz z zagrożonymi w Polsce gatunkami roślin. Również ważne są zbiorowiska podmokłych łąk, muraw napiaskowych, torfowisk przejściowych i nitrofilnych ziołorośli okrajkowych.
(źródło: SFD dla OZW Ostoja nad Baryczą PLH020041; aktualizacja czerwiec 2015).
- OZW CHŁODNIA W CIESZKOWIE PLH020001
Obszar Natura 2000 OZW Chłodnia w Cieszkowie PLH020001 położony jest na Wysoczyźnie Kaliskiej na terenie gminy Cieszków. Rozciąga się na obszarze leśnym Nadleśnictwa Milicz, na północny – wschód od miejscowości Cieszków. Swym zasięgiem obejmuje las z jednym z największych zimowisk nietoperzy na terenie Dolnego Śląska. Najważniejszym obiektem leżącym w granicach tego obszaru, z punktu widzenia przedmiotów ochrony obszaru (gatunków nietoperzy), jest dawna, przypałacowa chłodnia. Obiekt pochodzący z XIX w., zajmuje powierzchnię 0,08 ha. Chłodnia położona jest około 250 m od skraju lasu i około 310 m od najbliższej zabudowy Cieszkowa. O wyjątkowym charakterze chłodni w Cieszkowie decyduje nie tylko liczba hibernujących nietoperzy, ale również różnorodność spotykanych tu gatunków. Chłodnia stanowi schronienie dla nocków dużych Myotis myotis, nocków Natterera Myotis nattereri, nocków rudych Myotis daubentonii, mroczków późnych Eptesicus serotinus oraz gacków brunatnych Plecotus auritus, gacków szarych Plecotus austriacus i mopków Barbastella barbastellus. Nietoperze spędzają w chłodni zimę, ale również wykorzystują ją jako schronienie dziennego odpoczynku oraz jako kwaterę przejściową podczas wiosennych i jesiennych migracji. Mimo niewielkiej powierzchni ostoja Chłodnia w Cieszkowie odgrywa kluczową rolę w ochronie nietoperzy w tej części Polski. W mroźne zimy spotyka się tu nawet 240 osobników tych ssaków. Obrączkowanie nietoperzy przy chłodni w Cieszkowie wykazało, że w ciągu siedmiu lat badań (lata 1999-2005) schronienie to odwiedziło niemal 1300 osobników, w tym zdecydowana większość (ok. 80%) to mopki Barbastella barbastellus.
Przedmiotem ochrony obszaru Natura 2000 OZW Chłodnia w Cieszkowie PLH020001 jest nocek duży Myotis myotis i mopek Barbastella barbastellus.
(źródło: dokumentacja do planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Chłodnia w Cieszkowie PLH020001 w województwie dolnośląskim, 2012).
- OZW SKOROSZOWSKIE ŁĄKI PLH020093
Obszar stanowi kompleks łąk kośnych trzęślicowych i świeżych oraz szuwarów w południowo-zachodniej części nadleśnictwa, pomiędzy rzeką Lipniak a południową granicą Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy". Obejmuje on też pola uprawne i stawy zamknięte linią łączącą miejscowości: Ujeździec Mały, Ujeździec Wielki, Biedaszków Mały, Biedaszków Wielki, Masłowiec, Czeszów, Skoroszów. Przedmiotami ochrony w obszarze są siedliska przyrodnicze: ekstensywnie użytkowane niżowe łąki świeże ze związku Arrhenatherion oraz zmiennowilgotne łąki trzęślicowe ze związku Molinion. W zespołach ekstensywnych łąk wilgotnych (świeżych, kaczeńcowych i trzęślicowych) występuje licznie krwiściąg lekarski Sanguisorba officinalis - roślina żywicielska gąsienic niektórych gatunków modraszków Phengaris spp. oraz czarcikęs łąkowy Succisa pratensis - gatunek żywicielski dla przeplatki aurinii Euphydryas aurinia. Wartość ostoi podwyższa obecność chronionych gatunków storczykowatych.
Obszar może mieć istotne znaczenie dla przetrwania czerwończyka nieparka Lycaena dispar na Dolnym Śląsku, a także ochrony jednego z ostatnich w zlewni Baryczy stanowisk modraszka telejusa Phengaris teleius, modraszka nausitousa Phengaris nausithous oraz stanowiska przeplatki aurinii Euphydryas aurinia (źródło: SFD dla OZW Skoroszowskie Łąki PLH020093 z kwietnia 2014).
OBSZARY SPECJALNEJ OCHRONY
- OSO DOLINA BARYCZY PLB020001
Obszar stanowi ostoję ptasią o randze europejskiej E54, wpisaną na listę obszarów Konwencji Ramsar. Występuje tu co najmniej 20 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, 8 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK).
Asset Publisher
2 lutego obchodzimy World Wetland Day, czyli Światowy Dzień Mokradeł
2 lutego obchodzimy World Wetland Day, czyli Światowy Dzień Mokradeł
Fot. Karol Zalewski
Fot. Andrzej Stoiński
Fot. Robert Antosz
„Bagna dla naszej wspólnej przyszłości” to hasło tegorocznej edycji Światowego Dnia Mokradeł, które w dobie zmiany klimatu i okresowej suszy w polskich lasach leśnicy powtarzają od lat. To oni, jako przyrodnicy, prowadząc wielofunkcyjną gospodarkę leśną mają świadomość tego, jak cennym zasobem w środowisku leśnym jest woda.
– Wychodząc z propozycją objęcia szczególną ochroną 17% powierzchni Lasów Państwowych – czyli obszaru 1,2 mln ha będących w zarządzie PGL LP, leśnicy ujęli w tym zestawieniu wiele cennych przyrodniczo siedlisk, w tym także mokradłowych. Bo lasy to bardzo skomplikowane ekosystemy, które dziś, w dobie zmian klimatu, wymagają szczególnej uwagi i troski, wyrażonej indywidualnym podejściem i dostosowaniem prowadzonych działań gospodarczych do warunków przyrodniczych i klimatycznych – powiedział Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych.
W ramach projektów małej retencji leśnicy realizują szereg zadań służących gromadzeniu i zatrzymywaniu wody w lesie oraz spowolnieniu powierzchniowego spływu:
- Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu
– mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych, zwany
też projektem małej retencji nizinnej. Projekt stanowi obecnie kontynuację działań realizowanych przez leśników od 2007 roku, których celem jest wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia powodowane zmianą klimatu poprzez realizację kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych. Projekt ma również na celu minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk pogodowych i klimatycznych, jak choćby susze, pożary czy też powodzie i podtopienia. - Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu
– mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich, zwany też małą retencją górską. W ramach projektu realizowane są zadania zbliżone do zakresu wpisującego się w małą retencję nizinną, aczkolwiek z uwagi na lokalizację projektu – tereny górskie – projekt bezpośrednio wpływa ma wzmocnienie górskich ekosystemów leśnych. Projekt m.in. minimalizuje negatywne skutki intensywnych i długotrwałych opadów atmosferycznych, ekstremalnego przepływu wód w korytach, spływów powierzchniowych oraz niezwykle destrukcyjnego działania wód wezbraniowych.
Lasy Państwowe prowadzą również projekt „Lasy dla mokradeł – ochrona siedlisk hydrogenicznych na obszarach cennych przyrodniczo”. Jego najważniejszym celem jest przywrócenie funkcji lub utrzymanie stanu bagien, torfowisk i innych terenów podmokłych pozostających w zarządzie PGL LP na obszarach Sieci Natura 2000 i poza nimi. Projekt został uwzględniony w wykazie planowanych operacji o znaczeniu strategicznym w Programie Operacyjnym FEnIKS. Projekt opiera się o współpracę jednostek LP (ponad 120 nadleśnictw) z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu oraz z Centrum Ochrony Mokradeł.
– O tym, że bez wody nie ma życia – zarówno dla przyrody, jak i dla człowieka, wiedzą wszyscy, jednakże w kwestiach edukacji przyrodniczej, dotyczącej cennych ekosystemów bagiennych i mokradeł, mamy jeszcze wiele do zrobienia. Tereny podmokłe to bardzo często unikalne miejsca występowania chronionych gatunków flory i fauny, dom dla wielu owadów oraz ostoje populacji ptaków – dodaje dyrektor Koss.
Leśnicy dbają o mokradła i tereny bagienne nie tylko od święta! Każdego roku, w ramach zajęć edukacyjnych prowadzonych przez leśników, tysiące osób: dzieci, młodzieży i ludzi dorosłych, poznają niezwykły świat ekosystemów leśnych, których funkcjonowanie jest uzależnione od wody. Lasy to niezwykle złożone i bardzo wrażliwe obiekty przyrodnicze, w których niedobór lub brak wody objawiają się na wiele sposobów: od zanikania określonych gatunków roślin i zwierząt, po osłabienie, choroby i zamieranie całych fragmentów lasów. Świadomość zagrożeń, które niesie ze sobą zmiana klimatu i to jak możemy starać się im przeciwdziałać, łagodząc jej skutki, to zagadnienia, na które edukatorzy leśni starają się uwrażliwić jak największe grono odbiorców.
Leśnicy postrzegają lasy ekosystemowo, jako swoiste systemy „naczyń połączonych”. Oznacza to nic innego jak to, że lasy to nie tylko drzewa, ale też m.in. rezerwuar zasobów wodnych, tworzących każdorazowo unikalne, leśne mikroklimaty, warunkujący wilgotność siedlisk, a co za tym idzie – kształtujący bogactwo przyrodnicze danego obszaru.
