Wydawca treści Wydawca treści

Biegi na orientację

Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.

O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.

Historia z armią w tle

Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina  cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans  orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.

Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.

Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.

O co w tym chodzi?

W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych  używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej  różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.

Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.

Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.

Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z  punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.

Naturalnie w lesie

Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.

Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.

Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek,  Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
 


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

KONSULTANCI ZACZYNAJĄ PRACĘ

KONSULTANCI ZACZYNAJĄ PRACĘ

 

 

Lasy Państwowe stawiają na dialog i otwartość. W tym celu we wszystkich 429 nadleśnictwach i 17 regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych uruchomiliśmy stanowisko konsultanta ds. kontaktów społecznych.

Lasy to ogromna wartość dla Polek i Polaków. Przekonaliśmy się o tym szczególnie w okresie pandemii. Temat lasów i ich ochrona stał się jednym z wiodących przedmiotów dyskusji społecznej.

– Jesteśmy świadomi tego, że Polki i Polacy stawiają przed nami zdecydowane oczekiwania, by zwiększyć funkcję ochronną naszych lasów. Chcemy wysłuchać tych postulatów i ułatwić kontakt z leśnikami. Dlatego w każdym nadleśnictwie i dyrekcji regionalnej wyznaczamy osoby do kontaktu – mówi Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych.

 

Z jakimi sprawami można zwracać się do konsultanta?

Do konsultantów można kierować uwagi nt. prowadzenia gospodarki leśnej i propozycje ochrony. Do zadań konsultanta należy również koordynacja inicjatyw społecznych odnośnie lasów, zgłaszanych do nadleśnictwa bądź regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych.

Wszelkie inne sprawy, którymi zajmuje się nadleśnictwo bądź regionalna dyrekcja Lasów Państwowych są prowadzone dotychczasowym tokiem. Konsultant nie zastępuje więc sekretariatu i nie jest osobą, która prowadzi infolinię.

Konsultantami zostają osoby już zatrudnione Lasach Państwowych. Kontakt z otoczeniem społecznym będzie dla nich dodatkowym zadaniem. Godziny pracy konsultantów pokrywają się z godzinami pracy nadleśnictwa bądź RDLP.

 

Stawiamy na rozwiązania systemowe

Równocześnie z wprowadzeniem stanowisk konsultantów w Lasach Państwowych trwają prace prowadzące do realizacji celu, jakim jest zwiększenie roli ochronnej i społecznej lasów. Doszło do zmian organizacyjnych na poziomie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, gdzie po raz pierwszy w historii wyodrębniony został pion organizacyjny ds. ochrony zasobów przyrodniczych. Specjalny zespół analizuje we współpracy z Ministerstwem Klimatu i Środowiska propozycje związane z ochroną lasów. Formułowane są jednolite kryteria, wg których wskazane zostaną obszary do potencjalnych wyłączeń z gospodarki.

- Leśnictwo skupia szereg interesariuszy, którzy nie zawsze mają świadomość łączących ich współzależności. Przyjmując kierunek na ochronę lasów, nie możemy zapominać o ich roli gospodarczej. Naszym zadaniem jest, by w sposób przemyślany i mądry doprowadzić do tego, by wzrost ochronnej roli lasów odbył się z korzyścią dla wszystkich przedstawicieli strony społecznej – deklaruje Witold Koss.